Véronique Jadin over haar film Employee of the Month
Barend de Voogd
'Natuurlijk is het overdreven! Het is overdreven, maar niet zo héél ver van de werkelijkheid.' De Belgische filmmaker Véronique Jadin vertelt over haar feministische kantoorkomedie Employee of the Month, die op 11 en 12 maart op IFA te zien zal zijn.
Eerder maakte ze drie korte films, de meeste daarvan ook komedies , en de lange documentaire On est loin d’avoir fini! over de Franse actrice Tsilla Chelton. 'Ik heb veel komedies gezien toen ik klein was,’ vertelt Véronique Jadin aan de telefoon. ‘Ik houd van populaire cinema.’
Employee of the Month is je eerste lange speelfilm. Geen last gehad van de pandemie tijdens de opnames?
"We hoorden dat andere filmopnames drie dagen werden stilgelegd, omdat er iemand besmet was geraakt, dus we waren wel bezorgd. Als wij drie dagen hadden moeten stoppen, hadden we dat niet meer kunnen inhalen. We hadden bijna geen budget, geen verzekering… Twintig draaidagen, dat is niet veel. Er waren bovendien veel technische dingen: special effects, vechtscènes… De crew was jong en heeft echt alles gegeven. De acteurs waren ook zo lief: Jasmina Douieb, Laetitia Mampak, Peter Van den Begin…"
Waar is het idee vandaan gekomen?
"Ik had een andere komedie geschreven over lelijke mensen, die ik fantastisch vond. De producent heeft dat stopgezet en daarna het project geblokkeerd. Ik was heel erg teleurgesteld, want ik wist dat ik een geweldig verhaal had, maar ja, producenten zijn niet altijd even vriendelijk. Rond die tijd zag ik een oproep voor Franstalige low budget-films. Die oproep verscheen op 1 juli en je moest je subsidieverzoek voor 30 september inleveren. Ik geloof dat ik het idee al op 6 juli had. Inès, die "employee of the month", dat ben ik. Zij probeert ook altijd alles goed te doen, werkt en werkt, maar het lukt nooit. Ik was woedend. Laat me nou toch mijn films maken! Compleet autobiografisch dus, maar wel gecamoufleerd, en ditmaal lukte het."
Die "employee of the month", dat ben ik.
Employee of the Month is een kantoorkomedie; daar zijn andere beroemde voorbeelden van. Heb je je door zulke films laten inspireren? Wat hoopte je aan het genre toe te kunnen voegen?
"Ik ben groot fan van The Office, vooral de Engelse versie met Ricky Gervais. Die ken ik bijna uit het hoofd. Pas geleden heb ik ook Working Girl nog eens teruggekeken, met Melanie Griffith en Sigourney Weaver. Ik herinnerde me iedere scène. 9 to 5 met Dolly Parton heb ik pas na de filmopnames gezien en Office Space is de reden waarom ik voor Jean-Paul en Jean-Pierre in mijn film die koffiemokken heb laten maken. Ik weet niet of ik de pretentie heb iets aan het genre toe te voegen, maar ik heb de film aan de investeerders verkocht met de pitch: ‘The Office meets Thelma & Louise’. In kantoorkomedies, 9 to 5 uitgezonderd, gaat het bijna nooit over het seksisme op de werkvloer. Ik zag ook veel Franse, nogal saaie films die zich op kantoor afspelen. Die gingen over de arbeidsomstandigheden, werkloosheid, enzovoort, maar nooit vanuit feministische perspectief. Ik denk dus dat dát het originele is. Als mensen ongelukkig zijn op kantoor, dan zijn vrouwen het vaak nog meer, en zwarte vrouwen helemáál."
Inderdaad, die scène waarin Inès ondanks alles tóch geen solidariteit kan opbrengen voor de zwarte stagiaire Mélody vond ik heel sterk. Het geeft te denken.
"Het is misschien een open deur, maar als alle onderdrukten der aarde de handen ineen zouden slaan, dan zou het gedaan zijn met de bazen. Het andere idee was stil te staan bij de positie van zwarte mensen. Vorig jaar was er een parlementaire enquête over ons koloniaal verleden, maar België heeft uiteindelijk geweigerd excuses aan te bieden. Het blijft gek dat we 62 jaar later nog steeds niet in staat zijn te zeggen: 'het spijt ons' . België, dat superkleine landje, heeft op een verbijsterende manier van Congo geprofiteerd en een land achtergelaten dat nog steeds in oorlog is. Er is wat dat betreft nog veel werk te doen."
Serieuze politieke ideeën dus, maar Employee of the Month is allesbehalve een saaie of intellectuele film. Voor wie heb je ‘m gemaakt?
"Ik dacht dat het een film zou zijn voor vrouwen zoals ik en ik dacht dat hij vooral op feministische festivals zou draaien. Het Tribeca Film Festival in New York, waar hij in première ging, wil inderdaad zo programmeren, maar daarna draaide de film op Fantasia in Montréal en dat is een horrorfilmfestival. Het verrassende is dat de film vooral gedraaid wordt door genrefilmfestivals, waar meestal een mannelijk publiek komt. Ik vind dat heel leuk en er zijn fantastisch genre- en horrorfilms, maar opeens zat ik dus tussen films over kadavers die opgevreten worden. Wow! Daarom ben ik ook blij om nu in Assen te draaien, met gelijkgestemden."
Inès is opgeleid als jurist maar wordt, zoals ze zelf zegt, betaald als een secretaresse en behandeld als een schoonmaakster. Dat irritante alledaagse seksisme is goed getroffen; ‘of ze even een kopje koffie voor hem wil zetten’!
"Tijdens de voorstelling in Montréal zei de presentatrice: 'this is the story of my life'. Er waren ook mannen die me vertelden dat ze nu pas begrepen hoe dat werkt. Andere mannen vonden het overdreven. Natuurlijk is het overdreven! Het is een komedie! Satire. Alles is overdreven, net zoals in The Office of Office Space. Overdreven, maar niet zo héél ver van de werkelijkheid. Alle vrouwen hebben op het werk dit soort dingen meegemaakt. Inès pikt het niet langer. Dat heeft de film dan weer gemeen met veel horrorfilms; dat bevredigende gevoel, die catharsis. Tijdens het Brussels International Fantastic Film Festival applaudisseerde het publiek bij elke moord. De ambiance was waanzinnig. In Spanje werd ik benaderd door een feministisch festival waar vooral dames van zeventig kwamen. Die hebben zich echt helemaal kapotgelachen en stonden op het einde allemaal met geheven vuisten. Promising Young Woman vond ik ook fantastisch en er is een Franse film met Yolande Moreau, Rebelles, over drie vrouwen die in een visfabriek werken en de baas vermoorden. Ik denk, na wat ik gezien heb op de filmfestivals, dat we de komende jaren nog heel wat vrouwen mannen zullen zien vermoorden!"
Employee of the Month is twee keer te zien op IFA 2023. Op zaterdag 11 maart om 19:00 uur en op zondag 12 maart om 18:15 uur.
